Ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Ελλάδας αναφέρει ότι θα ακυρώσει έναν μακροχρόνιο νόμο που θα απαγορεύει την αστυνομία από τα πανεπιστήμια – μια επικίνδυνη κίνηση για έναν νέο ηγέτη ο οποίος ήρθε στην εξουσία μόλις πριν από εβδομάδες, υπόσχεται μεγαλύτερη σταθερότητα.
Ο νόμος εγκρίθηκε το 1982, αρκετά χρόνια μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας της χώρας, η οποία βίωσε βίαια την εξέγερση των φοιτητών. Μια τέτοια προστασία, η οποία είχε ως στόχο να προστατεύσει τους μαθητές και την ελευθερία του λόγου, δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ευρώπη και είναι σχεδόν ειλικρινή στην Ελλάδα.
Αλλά οι επικριτές λένε ότι έχει εκμεταλλευτεί όλα αυτά τα χρόνια αυτοαποκαλούμενοι αναρχικοί και άλλοι μαχητές, που οδηγούν σε βία και εκφοβισμό στα πανεπιστήμια, όπου, όπως λένε, σπιτικά πυροβόλα είναι συχνά αποθηκευμένα και αργότερα λοφώνονται στους αστυνομικούς κατά τη διάρκεια διαμαρτυριών στο δρόμο.
“Τα πανεπιστήμια θα καθαριστούν από πυρκαγιές, ταραχοποιούς και εμπόρους ναρκωτικών και θα επιστρέψουν σε φοιτητές, καθηγητές και υπαλλήλους”, δήλωσε ο νέος πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης το Σάββατο, ορίζοντας τις προτεραιότητες της κυβέρνησής του, οι οποίες περιλαμβάνουν μεγαλύτερη δημόσια ασφάλεια με έντονα ένοπλες δυνάμεις αξιωματικούς της πρωτεύουσας.
Η κατάργηση του νόμου που εμποδίζει την αστυνομία να εισέλθει στα πανεπιστήμια, αποκαλούμενο νόμος για το άσυλο, πρόκειται να συζητηθεί στο Κοινοβούλιο αυτή την εβδομάδα πριν από την ψηφοφορία την επόμενη εβδομάδα και απειλεί να προκαλέσει μια δυνητικά βίαιη αντίδραση, λένε κάποιοι.
“Το άσυλο δημιουργήθηκε σε μια διαφορετική εποχή εξουσιαστικών καθεστώτων για την προστασία της ελεύθερης κυκλοφορίας των ιδεών”, δήλωσε ο Σταύρος Λυγερός, ο οποίος ήταν στο εσωτερικό του Πολυτεχνείου – σήμερα Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου – τη νύχτα της 17ης Νοεμβρίου 1973, όταν οι δεξαμενές έσφαξαν και σκότωσαν τουλάχιστον 23 άτομα ως στρατιώτες και η αστυνομία έληξε μια κάθισμα που είχε ξεκινήσει μαζί με τους συμφοιτητές του.
Έκτοτε, πολλές πανεπιστημιουπόλεις έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα αυτό που ο κ. Λυγερός, τώρα δημοσιογράφος, που αναφέρεται ως “κουλτούρα βίας”, τις οποίες οι αρχές θα έχουν έναν σκληρό χρόνο να επιστρέψουν, είπε.
“Αν θέλουν να το τερματίσουν, θα υπάρξει ένας εσωτερικός πόλεμος”, είπε. ” Πρέπει να προετοιμαστούν, καθώς αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε θάνατο. Θα υπάρξει αντίσταση. ”
Η κυβέρνηση, ωστόσο, λέει ότι είναι αποφασισμένη να αλλάξει τον νόμο.
“Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να παρακολουθούμε παθητικά την υποβάθμιση του τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας μας, υποτιμώντας ότι τίποτα δεν συμβαίνει, φοβούμενος τις αντιδράσεις των λίγων που ωφελούν αυτή την κατάσταση”, δήλωσε ο υπουργός Παιδείας της Νίκης Κεραμέας σε μια ηλεκτρονική δήλωση.
Ορισμένες πανεπιστημιουπόλεις έγιναν «σκηνές βίας και ανομίας», πρόσθεσε, λέγοντας ότι η κυβέρνηση «θα επιβάλει τον νόμο σχολαστικά».
Σύμφωνα με τον νόμο περί ασύλου, οι κορυφαίοι υπάλληλοι του πανεπιστημίου πρέπει να προσκαλούν την αστυνομία στη δικαιοσύνη σε περίπτωση έγκλησης. Αλλά τα πανεπιστήμια, φοβούμενοι τις διαμαρτυρίες των φοιτητών, έχουν αποπειραθεί να καλέσουν την αστυνομία.
Οι διαχειριστές των πανεπιστημίων ζήτησαν από καιρό οι ελληνικές αρχές να παρεμβαίνουν σε περιπτώσεις ανομίας, τις οποίες οι διαδοχικές κυβερνήσεις ήταν απρόθυμες να κάνουν, ανησυχώντας για μια αντίδραση των σπουδαστών. Η κατάσταση επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας, όταν η κοινωνική αναταραχή διηθήθηκε στις πανεπιστημιουπόλεις, τροφοδοτώντας ένα κύμα βίας εναντίον καθηγητών. Το 2010, ορισμένοι καθηγητές απειλούνταν με σιδερένιες ράβδους.
Αν και η ένταση της βίας έχει χαλαρώσει έκτοτε, οι επιθέσεις συνεχίζονται, όπως και ο εκφοβισμός των καθηγητών και των φοιτητών, ενώ οι έμποροι ναρκωτικών και οι πωλητές δρόμων μεταναστών συχνά βρίσκουν καταφύγιο στις πανεπιστημιουπόλεις.
Τον περασμένο μήνα ο Κωνσταντίνος Τεκμακίδης, καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στη βόρεια Ελλάδα, δήλωσε ότι δέχθηκε επίθεση περίπου 30 μαθητών, οι οποίοι, όπως είπε, απειλούσαν να τον απομακρύνουν από το παράθυρο του γραφείου του στον έβδομο όροφο.
Οι σπουδαστές, που επιθυμούν πρόσβαση σε συνεδριάσεις των πανεπιστημιακών συναντήσεων, λένε ότι τους επιτέθηκε, δημοσιεύοντας ένα βίντεο στο διαδίκτυο, το οποίο του έδειχνε να μαστίζει σε ένα.
Τον Ιούνιο, η Μαρία Ευθυμίου, καθηγητής ιστορίας, προειδοποιήθηκε από μέλη μιας αναρχικής συνεδρίασης στα γραφεία της σχολής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών να σταματήσουν να τους επικρίνουν ή να έρθουν αντιμέτωποι με μας.
Αυτή η κατοχή ξεκίνησε πέρυσι από την αναρχική ομάδα Ρουβινόνας, γνωστή για βανδαλισμούς κυβερνητικών κτιρίων και ξένων πρεσβειών. Προκάλεσε την παρέμβαση μιας ακροδεξιάς ομάδας, της Ελληνικής Σοσιαλιστικής Αντίστασης, η οποία ψεκάστηκε από τα σβάστικα στους τοίχους. Ως συνήθως, η αστυνομία δεν κλήθηκε.
Ο κύριος Λυγερός είπε ότι το πραγματικό πρόβλημα ήταν ότι ο νόμος έχει καταστρατηγηθεί από “οργανωμένες ομάδες που αριθμούν χιλιάδες ανθρώπους” που επιδιώκουν να επιβάλουν τις απόψεις τους.
«Είναι η κουλτούρα της μεταδικτατορικής Ελλάδας σε αποσύνθεση», είπε.
Η Mary Bosi, καθηγητής της διεθνούς ασφάλειας, έμεινε με κόκκινο χρώμα από αυτοαποκαλούμενους αναρχικούς ενώ παράλληλα έδωσε διάλεξη στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά το Μάρτιο του περασμένου έτους.
Ωστόσο, εξέφρασε την αντίθεσή της στην κατάργηση του νόμου για το άσυλο “το οποίο αποτελεί σημαντικό σύμβολο της ελευθερίας του λόγου”, ανέφερε. Μάλλον θέλει μια συζήτηση για το πώς να σταματήσει η βία.
Σχεδίασε συνδέσμους μεταξύ κάποιων από τους δράστες στις πανεπιστημιουπόλεις και τις ένοπλες αντάρτικες ομάδες, λέγοντας ότι οι επιτιθέμενοι της ήταν συνδεδεμένοι με τη συνωμοσία των κυττάρων της φωτιάς, η οποία έστειλε επιστολές βομβών σε ευρωπαίους ηγέτες στο αποκορύφωμα της κρίσης χρέους της Ελλάδας.
Η κα Bosi δήλωσε ότι φοβόταν “μια ανησυχία για τη βία”, αν και όχι σε πανεπιστημιακό επίπεδο, επισημαίνοντας την άνοδο των απειλών στα κοινωνικά μέσα. Οι αναρχικοί προειδοποιούν για τον «πόλεμο» εν μέσω φήμης μιας αστυνομικής σάρωσης στην Εξάρχεια, ένα αναρχικό οχυρό δίπλα στο παλιό πολυτεχνείο.
“Πρέπει να θέσουμε όρια”, είπε η κα Bosi. “Οι πολιτικές και οι κοινωνικές δυνάμεις πρέπει να συσπειρώνονται μαζί για να απομονώσουν αυτά τα στοιχεία”.
Αλλά οι σπουδαστές και οι αριστεροί σκοπεύουν να αντιταχθούν σε οποιαδήποτε αλλαγή στο νόμο.
Το αστυνομικό άσυλο είναι “δημοκρατική κατάκτηση του κινήματος και της κοινωνίας των φοιτητών”, σύμφωνα με δήλωση της εθνικής φοιτητικής ένωσης PASP, η οποία είναι συνδεδεμένη με το Σοσιαλιστικό κόμμα του ΠΑΣΟΚ. Το κόμμα αυτό ήταν πίσω από το πέρασμα του αρχικού νόμου.
“Ακόμα και η χούντα των συνταγματαρχών δεν αισθάνθηκε ότι είχε την πολιτική νομιμότητα να εισβάλλει σε κατεχόμενα πανεπιστήμια”, ανέφερε σε δήλωσή του.
Μια ομπρέλα ομάδα των αριστερών φοιτητικών οργανώσεων, EAAK, ζήτησε την “μαζική διαμαρτυρία” την Τρίτη, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι επιδιώκει “να ποινικοποιήσει τους αγώνες μας και να τρομοκρατήσει τα φοιτητικά και λαϊκά κινήματα”.
Την Κυριακή τα μέλη του Ρουβιντόνα, της αναρχικής ομάδας, διένειμαν φυλλάδια σε τέσσερις γλώσσες σε μεγάλα τουριστικά σημεία της πρωτεύουσας, αποκαλύπτοντας ένα “ακροδεξιό κύμα”.
“Το καλοκαίρι σιγοβράζει στην Ελλάδα και όλα τα νέα μέτρα που θα ληφθούν για να τον καταπνίξουν θα λειτουργήσουν για λίγο και τότε το κουνουπιέρα θα σκάσει», είπε το φυλλάδιο.
Ωστόσο, η κ. Kerameus, η υπουργός Παιδείας, δήλωσε ότι δεν προέβλεψε διαμαρτυρίες, υποστηρίζοντας ότι οι περισσότεροι πολίτες υποστηρίζουν μια αλλαγή στο νόμο. Η τελευταία δημοσκόπηση για το θέμα, το 2009, έδειξε ότι οι Έλληνες χωρίστηκαν στην κατάργησή της.
Ο Οδυσσέας Ζώρας, ανώτατος αξιωματούχος του Πανεπιστημίου Κρήτης, δήλωσε ότι τόσο οι ακαδημαϊκοί όσο και η κοινωνία ήταν έτοιμοι να τερματίσουν μια παλιά αντίληψη που εισήχθη στη Μπολόνια τον 11ο αιώνα για να αποτρέψει την παρέμβαση της εκκλησίας στον ακαδημαϊκό χώρο.
“Ο νόμος περί ασύλου παρεμποδίζει την ελευθερία του λόγου”, ανέφερε. «Δεν το προστατεύει πλέον».