20.9 C
Αθήνα
28/03/2024
Επιλογές του συντάκτη Πολιτική

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνει την εθνική αυτονομία

Η παγκοσμιοποίηση έχει κάνει τους δημοκρατικούς θεσμούς να χάσουν την εξουσία τους στις διεθνείς αγορές και τις εταιρείες. Πώς μπορούμε να ανακτήσουμε την εξουσία και την επιρροή για τη Δημοκρατία;

Το 1970, ο Τζουπ Ντεν Ουίλ έγραψε για τα στενά περιθώρια της δημοκρατικής πολιτικής. Τώρα, πενήντα χρόνια αργότερα, αυτά τα περιθώρια φαίνονται ακόμη πιο στενά. Η παγκοσμιοποίηση έχει αυξήσει την επιρροή των διεθνών αγορών και οι παγκόσμιες εταιρείες παίζουν τις χώρες μεταξύ τους για να εκπληρώσουν τις επιθυμίες τους.

Ακόμη και μια μεγάλη οικονομία όπως το Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να ξεφύγει από την πειθαρχία των διεθνών αγορών ατιμώρητα. Μετά τις απότομες φορολογικές περικοπές που ανακοινώθηκαν πέρυσι, οι χρηματοπιστωτικές αγορές έδειξαν σαφώς τη δυσαρέσκειά τους για το αυξανόμενο έλλειμμα του προϋπολογισμού (BBC, 2022). Εν μέρει λόγω αυτής της πίεσης, η πρωθυπουργός Λιζ τρας αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Για τους Βρετανούς, αυτό είναι εξαιρετικά σκληρό, επειδή πίστευαν ότι το Brexit θα τους επέτρεπε να πάρουν τα ηνία πίσω στα χέρια τους.

Νωρίτερα, κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ από το 2009, οι χρηματοπιστωτικές αγορές υπαγόρευαν την ελληνική πολιτική: λιτότητα, πώληση κρατικής περιουσίας, περαιτέρω απελευθέρωση των αγορών, μείωση των συντάξεων και αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Ακόμη και ένα δημοψήφισμα στο οποίο το 61% των Ελλήνων ψήφισε κατά αυτού του πακέτου (Ευρώπη τώρα, 2020) δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά συμφέροντα, επειδή το ευρώ έπρεπε να παραμείνει στη ζωή και ως εκ τούτου η Ελλάδα δεν είχε τη δυνατότητα να χρεοκοπήσει.

Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν πώς οι δημοκρατικές αποφάσεις μπορούν να παρεμποδιστούν από τις διεθνείς αγορές – πώς περιορίζεται ο χώρος πολιτικής. “Η δημοκρατία, η εθνική κυριαρχία και η παγκόσμια οικονομική ολοκλήρωση είναι αμοιβαία ασυμβίβαστες”, γράφει ο Rodrik (2011) στο βιβλίο του το παράδοξο της παγκοσμιοποίησης.

Η παγκοσμιοποίηση έχει δώσει στις διεθνείς εταιρείες ευρύ πεδίο εφαρμογής. Αυτό είναι το αποτέλεσμα δημοκρατικά ληφθέντων αποφάσεων που παραδόξως υπονόμευσαν την εξουσία του έθνους-κράτους (Cerny, 2013). Το κυρίαρχο έθνος-κράτος, δόγμα από την ειρήνη της Βεστφαλίας (1648), είναι τώρα στην πραγματικότητα ένα “ανταγωνιστικό κράτος” (Cerny, 2010). Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την Ολλανδία, η οποία ηγείται της κατάταξης των περισσότερων παγκοσμιοποιημένων χωρών (KOF, 2021).

Σε αυτό το άρθρο, παρουσιάζω για πρώτη φορά με παραδείγματα τον ρόλο των Κάτω Χωρών στην οδήγηση του ανταγωνισμού μεταξύ των χωρών για την αναπαραγωγή διεθνών εταιρειών. Στη συνέχεια, περιγράφω τις δυσμενείς συνέπειες αυτού του ανταγωνισμού και πώς ένα “δίλημμα κρατουμένων” κρατά τις χώρες σε αυτήν την κατάσταση. Τέλος, περιγράφω τι μπορούν να κάνουν οι Κάτω χώρες για να μειώσουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των χωρών.

Λόγω του μεγέθους της, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε καλύτερη θέση να επιδιορθώσει την παγκοσμιοποίηση από τις Κάτω χώρες. Αυτό είναι επίσης ένα σημείο εκκίνησης της κυβέρνησης για την ενίσχυση της “ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας”, όπως είναι γνωστό στη φρασεολογία των Βρυξελλών: “λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα των προκλήσεων, της διασύνδεσης της εσωτερικής αγοράς και της αποτελεσματικότητας της ΕΕ στο σύνολό της, είμαστε από κοινού σε καλύτερη θέση να διαφυλάξουμε τα ολλανδικά και τα ευρωπαϊκά συμφέροντα.”(Βουλή των Αντιπροσώπων, 2022β). Εκτός από την ενέργεια, περιλαμβάνει επίσης σπάνια ορυκτά, όπλα, μικροτσίπ και φάρμακα.

Η ΕΕ έχει επιρροή που μπορεί να χρησιμοποιήσει. Για παράδειγμα, η ΕΕ κάνει ένα μεγάλο σημάδι στην ανάπτυξη καλύτερων παγκόσμιων προτύπων προϊόντων. Οι απαιτήσεις ασφάλειας και περιβάλλοντος που επιβάλλει η Ευρώπη στα καταναλωτικά αγαθά συχνά ισχύουν και για τον υπόλοιπο κόσμο (Bredford, 2021). Επιπλέον, η ΕΕ μπορεί να θεσπίσει καλύτερα πλαίσια για κοινωνικές και περιβαλλοντικές πολιτικές, επειδή είναι πιο μειονεκτικό για τις επιχειρήσεις να εγκαταλείψουν την Ευρώπη παρά να μετακινηθούν σε μια γειτονική χώρα.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη συμφωνία, με τη νομοθεσία για την καθαρή ενέργεια, τα αυτοκίνητα και τα εργοστάσια, απεικονίζει τον μεγαλύτερο χώρο πολιτικής της ΕΕ. Χωρίς την Ευρωπαϊκή Πολιτική, οι Κάτω χώρες πιθανότατα δεν θα ήταν σε θέση να επιτύχουν τους στόχους για το κλίμα και το άζωτο. Ένα σχετικό παράδειγμα είναι ο “μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων άνθρακα”, ο οποίος επιβάλλει δασμούς στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης στις εισαγωγές προϊόντων υψηλής έντασης ενέργειας που δεν πληρούν τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της ΕΕ. Η Ολλανδία είναι πολύ μικρή για να το χειριστεί μόνη της.

Οι ευρύτερες εξουσίες της ΕΕ για τον καθορισμό ελάχιστων φορολογικών συντελεστών θα μπορούσαν επίσης να μειώσουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών μέσω χαμηλών φόρων και ειδικών φόρων κατανάλωσης. Τώρα, απαιτείται ομοφωνία για τη δημοσιονομική πολιτική, επιτρέποντας ένα εμπόδιο σε μια πρόταση ψηφίζοντας με ειδική πλειοψηφία – για παράδειγμα, τα δύο τρίτα των κρατών μελών-η ΕΕ μπορεί να συμφωνήσει σε υψηλότερους ελάχιστους φορολογικούς συντελεστές. Αυτό δίνει στα περισσότερα κράτη μέλη μεγαλύτερο χώρο για την εθνική πολιτική, επειδή μόνο ένα πάτωμα έχει τεθεί στα τιμολόγια.

Σχετικές αναρτήσεις

Γυναικοκτονία στη Ζάκυνθο: Συγκλονίζει ο γιος της 41χρονης

ellenharvest

Σε λειτουργία η ψηφιακή ταυτότητα στο Covid‑free Wallet

ellenharvest

Παγκόσμιο σοκ με την δημόσια επίθεση στον συγγραφέα Σαλμάν Ρούσντι – Ποιος είναι ο δράστης

ellenharvest

Χαλάει ο καιρός από το βράδυ: Ποιες περιοχές επηρεάζονται

ellenharvest

Υπογράφεται το πρωτόκολλο προσχώρησης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ

ellenharvest

Βίντεο: Όσα είπε ο Ζάεφ για «μακεδονική» μειονότητα και γλώσσα!

ellenharvest

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Υποθέτουμε ότι είστε εντάξει με αυτό, αλλά μπορείτε να εξαιρεθείτε αν το επιθυμείτε. Αποδέχομαι Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική απορρήτου και cookies